Quá trình dậy thì ở bé gái thường bắt đầu vào khoảng năm 9 – 13 tuổi. Lúc này bé sẽ có nhiều biến đổi về tâm sinh lý, vì vậy để con phát triển tích cực bố mẹ nên áp dụng phương pháp dạy con gái tuổi dậy thì hiệu quả như giáo dục giới tính khéo léo, giải thích cho con về sự thay đổi nội tiết, chu kỳ kinh nguyệt, cách chọn trang phục phù hợp và cách bảo vệ bản thân.

1. Đặc điểm tâm sinh lý của con gái tuổi dậy thì

Bước vào giai đoạn dậy thì, ở bé gái dần bắt đầu xuất hiện sự phát triển nhanh chóng về thể chất, đồng thời tâm lý trở nên nhạy cảm và khó nắm bắt hơn.

1.1. Hình thể thay đổi

Do có nồng độ Estradiol cao nên các bé gái thường dậy thì sớm hơn bé trai khoảng 1 – 2 năm. Khi dậy thì (độ tuổi 9 – 13), chiều cao và cân nặng của bé gái sẽ phát triển nhanh chóng vì có sự tác động của hormone tăng trưởng và hormone sinh dục.

Sự thay đổi dễ nhận biết khác về hình thể của bé gái sẽ xuất hiện ở các vùng ngực và vòng 3. Hai khu vực này dần lớn hơn giúp vóc dáng cơ thể các bé dần trở nên mềm mại, có đường cong rõ nét.

Bên cạnh đó, bé gái sẽ bị mụn trứng cá, xuất hiện lông ở vùng riêng tư và vùng da dưới cánh tay. Những bộ phận khác như tuyến vú, âm đạo, buồng trứng, khung xương chậu,… của bé cũng có sự thay đổi, phát triển hơn. Đặc biệt, bé sẽ có kỳ kinh nguyệt đầu tiên, đánh dấu mốc thời gian dậy thì.

Hầu hết, lần hành kinh đầu tiên của các bé gái thường bắt đầu từ 12 tuổi. Nhưng do chế độ dinh dưỡng, đặc điểm thể chất,… một số bé gái sẽ có kinh nguyệt sớm hơn hoặc muộn hơn.

Hình thể của bé gái sẽ thay đổi nhanh chóng khi dậy thì.

1.2. Biến đổi về tâm lý

Trong thời gian dậy thì, tâm lý bé gái rất nhạy cảm nên bố mẹ cần dành thời gian lắng nghe và chia sẻ, giúp con tránh khỏi những suy nghĩ, cảm xúc tiêu cực.

• Cảm xúc thay đổi thất thường: Ở tuổi dậy thì, cảm xúc của bé khá khó nắm bắt, có lúc nóng giận vô cớ, vui buồn thất thường. Nhiều bé cảm thấy khó chịu trước lời hỏi han của bố mẹ nên thường không trả lời hoặc trả lời một cách thiếu lễ phép. Sự rối loạn hormone khi dậy thì làm các bé gái trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết. Khi đối diện với một khó khăn, tình huống cụ thể, bé có thể mất kiểm soát cảm xúc, đưa bản thân vào những cảm xúc tiêu cực.

• Muốn thể hiện sự độc lập: Các bé ở độ tuổi dậy thì dần muốn làm chủ mọi hành động và suy nghĩ của bản thân thay vì phải được bố mẹ cho phép. Nếu có sự bất đồng quan điểm với bố mẹ, bé có thể vâng lời một cách miễn cưỡng, đôi khi bộc phát phản ứng chống đối gay gắt, khẳng định suy nghĩ của bản thân mới là đúng.

Con gái trong độ tuổi dậy thì có xu hướng muốn thể hiện bản thân, thể hiện sự độc lập.

2. Phương pháp dạy con gái tuổi dậy thì – bố mẹ cần chú ý gì?

2.1. Giải thích cho con về sự thay đổi hormone và chu kỳ kinh nguyệt

Bố mẹ nên truyền tải kiến thức chính xác về kinh nguyệt để bé hiểu rõ ràng về sự phát triển tự nhiên của cơ thể. Bên cạnh đó, bố mẹ nên nhắc nhở trước cho con biết rằng sự thay đổi hormone sẽ làm con không thoải mái về sinh lý tại một thời điểm nhất định trong tháng và hướng dẫn cho con biện pháp khắc phục.

Bố mẹ cũng nên giúp con làm quen với các sản phẩm dùng trong kỳ kinh nguyệt như băng vệ sinh, đồng thời, hướng dẫn con cách vệ sinh cơ thể đúng cách khi có kinh nguyệt.

Khi được bố mẹ trang bị đầy đủ kiến thức và chuẩn bị sẵn vật dụng cần thiết cho giai đoạn “đèn đỏ”, bé sẽ bình tĩnh hơn khi kỳ kinh nguyệt đầu tiên đến bất ngờ.

Trang bị kiến thức về kinh nguyệt và sự thay đổi hormone là điều cần thiết trong quá trình dạy con gái tuổi dậy thì.

2.2. Giải thích về sự thay đổi hình thể và chuẩn bị nội y phù hợp cho con

Giai đoạn dậy thì sẽ làm bé thay đổi nhiều về ngoại hình, không chỉ về chiều cao và cân nặng nên dễ làm con bị hoang mang, bối rối. Nhiều bé gái sẽ cảm thấy xấu hổ, ngại ngùng trước bạn bè khi cơ thể xuất hiện đường cong, vóc dáng phát triển hơn.

Lúc này bố mẹ hãy giải thích cho con hiểu đây là sự thay đổi bình thường, tự nhiên của cơ thể mà bất kỳ bạn nữ nào cũng sẽ trải qua. Bên cạnh đó, bố mẹ hãy chuẩn bị nội y phù hợp và từng bước giúp con biết cách tự chọn nội y khi dậy thì. Sử dụng nội y đúng với giai đoạn phát triển sẽ giúp con tự tin và đảm bảo an toàn cho sức khỏe của con.

2.3. Khéo léo giáo dục giới tính cho con

Trước hết, bố mẹ hãy lựa chọn thời điểm, không gian dễ chịu để bắt đầu những cuộc trò chuyện về giới tính với con để bé thoải mái tiếp thu và lắng nghe hơn. Vấn đề tế nhị, nhạy cảm sẽ không khó nói nếu bố mẹ cởi mở trao đổi, lắng nghe suy nghĩ và câu hỏi của con, đồng thời thấu hiểu cảm xúc đối với những điều quá mới lạ về cơ thể của con.

Giáo dục giới tính cho con sẽ giúp con có lối sống lành mạnh.

Bố mẹ cần cung cấp cho con gái kiến thức về các bộ phận riêng tư để con có nhận thức rõ ràng về việc phải tự bảo vệ mình. Con cần hiểu rằng con gái hoàn toàn bình đẳng về quyền, về nghĩa vụ và được hưởng mọi cơ hội như con trai. Bố mẹ cũng hãy cho bé biết khi lớn lên con sẽ có cảm xúc lãng mạn, có cảm tình đặc biệt hơn với một người khác. Vì thế, con cần biết cách duy trì tình yêu với bạn khác giới một cách trong sáng, văn minh. 

Việc bố mẹ giáo dục giới tính cho con sẽ giúp con có nhận thức đúng về giá trị, vai trò của bản thân, có lối sống lành mạnh, ứng xử văn minh và biết cách bảo vệ bản thân.

2.4. Dạy con về sự xinh đẹp thật sự

Vẻ đẹp ngoại hình chắc chắn sẽ gây được nhiều thiện cảm. Nhưng sự xinh đẹp thật sự và lâu bền thường nằm ở nội tâm và trí tuệ. Đây là điều bố mẹ cần dạy cho con gái dậy thì

Trong giai đoạn này, bé dần ý thức được tầm quan trọng của vẻ đẹp ngoài hình và muốn học cách làm đẹp. Bố mẹ hãy cho phép con tự do làm đẹp theo ý muốn nhưng vẫn đặt ra những giới hạn nhất định bằng cách hướng dẫn, phân tích đâu là xu hướng thời trang phù hợp và không phù hợp với lửa tuổi của con để con không đánh mất đi sự hồn nhiên và trong sáng ở tuổi dậy thì. Đồng thời, hãy dặn dò con đừng mải mê đua theo những trào lưu làm đẹp bề ngoài mà quên mất việc phải trau dồi kiến thức và bồi dưỡng tâm hồn.

Một cơ thể khỏe mạnh và sự tự tin cũng sẽ làm nên sự xinh đẹp cho con. Bố mẹ hãy rèn cho con thói quen tập thể dục, tham gia các hoạt động thể chất, hoạt động cộng đồng, huấn luyện kỹ năng mềm,… Những hoạt động này vừa giúp con có sức khỏe tốt, vừa tăng thêm sự tự tin cho bé.

Bố mẹ nên dạy con gái tuổi dậy thì rằng sự xinh đẹp thật sự nằm ở tâm hồn và trí tuệ.

2.5. Dạy con cách bảo vệ bản thân

Những bé gái ở tuổi dậy thì phải đối diện với nhiều tình huống nguy hiểm như bị người lạ mặt tiếp cận, dụ dỗ, quấy rối bằng hành động hoặc lời nói, đi lạc,… Vì vậy bé cần được trang bị kiến thức cần thiết để biết cảnh giác và tự vệ.

Bố mẹ cần dạy con gọi đúng tên các bộ phận trên cơ thể, hiểu đâu là bộ phận người khác không được phép chạm vào, không trả lời và đi theo người lạ, tìm kiếm sự giúp đỡ khi gặp nguy hiểm như la lớn, kêu gọi sự chú ý từ người xung quanh hay ghi nhớ số điện thoại của bố mẹ phòng trường hợp bé đi lạc.

2.6. Thiết lập các cuộc đối thoại, trò chuyện chân thành với con

Bố mẹ hãy tạo ra những cuộc nói chuyện hai chiều bằng tinh thần cởi mở, đóng vai trò là một người bạn để cùng con tìm hiểu về hành trình dậy thì. Bố mẹ đừng chỉ cung cấp thông tin như một chuyên gia mà hãy để con đặt câu hỏi và ngược lại để giúp con đã hiểu cặn kẽ những gì bố mẹ dạy.

Trò chuyện thân thiết với con thay vì giảng dạy nghiêm khắc sẽ giúp bé cảm thấy thoải mái, và mạnh dạn nói lên suy nghĩ của mình. Đồng thời, việc này cũng giúp bé cảm nhận được rằng bố mẹ luôn sẵn sàng lắng nghe cũng như bảo vệ bé. 

Cuộc trò chuyện hai chiều cởi mở là cũng là cách  thắt chặt mối quan hệ giữa bố mẹ và con. Qua những tâm sự, câu chuyện của con bố mẹ sẽ bám sát được mong muốn, suy nghĩ của con để có cách đồng hành, giúp đỡ và dạy con phù hợp. Con gái mở lòng được với bố mẹ càng thêm tin tưởng, tôn trọng và yêu thương bố mẹ nhiều hơn.

*

Bước sang tuổi dậy, bé gái sẽ gặp nhiều sự thay đổi về cả hình thể và tâm lý. Vì thế, bé cần nhiều sự quan tâm, chăm sóc, thấu hiểu một cách khéo léo từ bố mẹ. Trong khoảng thời gian nhạy cảm này, bố mẹ cần trang bị cho con gái đầy đủ kiến thức về giới tính, định hướng lối sống, trang phục phù hợp và rèn luyện cho con những kỹ năng mềm cần thiết, giúp con phát triển khỏe mạnh, tự tin và tích cực.